"Starter", Lissa Price - recenzja

W młodym ciele stary duch

źródło

Moda na dystopie trwa. Zapoczątkowana przez Suzanne Collins i jej cykl o walce Katniss Everdeen z systemem doczekała się wielu naśladowców. Wiele dzieł gatunku reklamowanych jest obecnie jako „lepsze od Igrzysk śmierci” lub „dla fanów książki i filmów Igrzyska śmierci”, co nie zawsze znajduje swoje odbicie w lekturze. Na szczęście wśród zalewu powieściowych kalek można znaleźć także prawdziwe nowatorskie perełki, w których świat przyszłości przedstawiony został jako miejsce dobre do życia tylko dla garstki wybranych. Tak jest w przypadku Startera, pierwszej odsłony serii autorstwa Lissy Price.

Who wants to live forever?

Intryga powieści jest niezwykle prosta, a jednocześnie bardzo pomysłowa. Po wojnie bakteriologicznej, w wyniku której zginęli ludzie w przedziale wiekowym 16-60 lat, młodzi ludzie (tak zwani Starterzy) trafiają do zakładów dla nieletnich lub zmuszeni są do ukrywania się w opuszczonych budynkach. Starsi, Enderzy, tworzą uprzywilejowaną kastę, która może sobie kupić, czego tylko zapragnie. Medycyna zrobiła ogromny postęp, czyniąc ludzi niemal nieśmiertelnymi, ale wielu z Enderów pragnie jednego – drugiej młodości. Tę może im zapewnić firma Prime Destinations, specjalizująca się w produkcji wyjątkowych chipów, dzięki którym bogacz może wynająć młode ciało, by raz jeszcze zakosztować uroków życia nastolatka.

Główną bohaterką jest Callie Woodland, Starterka żyjąca na samym dole drabiny społecznej. W wyniku wojny dziewczyna straciła oboje rodziców, a jej jedyną rodziną jest młodszy brat, którym próbuje się opiekować. Nie jest to proste, gdyż dzieciaki muszą się ukrywać przed władzami, by nie trafić do ośrodka dla nieletnich. Callie decyduje się na ryzykowny krok – wynajmie swoje ciało jakiejś Enderce, dzięki czemu będzie mogła zapewnić sobie i bratu środki niezbędne do życia. Niestety, okazuje się, że starsza kobieta ma inne plany co do dziewczyny. W ten sposób nastolatka trafia w sam środek intrygi Enderów i odkrywa mroczne tajemnice firmy Prime Destinations.

Świat po wojnie

Starter przedstawia ponurą wizję przyszłości, w której medycyna osiągnęła bardzo wysoki poziom, pozwalając na nienaturalnie długie życie. Jednocześnie moralność i mentalność ludzka uległa degradacji: empatia ustąpiła miejsca najgorszej odsłonie egoizmu, a sympatia i współczucie to słowa dawno zapomniane. Między wierszami można wyczytać, że ta nienaturalna sytuacja (podział na Starterów i Enderów) zaistniała tylko na terenie Stanów Zjednoczonych, które – prawdopodobnie odpowiedzialne za wojnę bakteriologiczną – są skutecznie izolowane od reszty świata.

Niestety, na temat samej wojny czy sytuacji politycznej czytelnik dowie się niewiele, ponieważ Price zastosowała narrację pierwszoosobową. Poznawanie całej historii z perspektywy Callie jest interesujące, jednakże miejscami opisy są zbyt infantylne i pozbawione szczegółowości. Z jednej strony – szkoda, z drugiej – taka narracja nadaje nastoletniej bohaterce pozory autentyczności.

Pozostałe postacie są wyraźnie podzielone na dobre i złe (co wynika z subiektywnej oceny Callie i pierwszoosobowej narracji). Enderom zależy tylko i wyłącznie na własnym życiu i nie przejmują się bezdomnymi dziećmi. Dla nich świat jest wypełniony szaloną zabawą i zakupami w drogich butikach, podczas gdy życie nastolatków to ciągła walka o przetrwanie i ucieczka przed opresyjnym systemem. Jednak z biegiem wydarzeń niektóre postacie ewoluują, ich początkowe działania nabierają sensu, a obie strony mogą nawzajem lepiej się poznać. Dzięki temu historia zyskuje odcień szarości, staje się bardziej skomplikowana i intrygująca.

We are young, we are strong!

Starter to świetna powieść dystopijna skierowana do młodszego czytelnika. Price może i pokazuje niektóre mechanizmy rządzące światem w uproszczony sposób, ale jednocześnie uświadamia młodym ludziom, że nie trzeba – ba, wręcz nie można – poddawać się niesprawiedliwemu systemowi społecznemu. Walczyć o godne i dobre życie powinien każdy, nawet ten, kto, wydawać by się mogło, nie ma do walki odpowiednich narzędzi. Pasja i determinacja mogą wywrócić świat do góry nogami, szczególnie wtedy, gdy ma się ważny cel. A nie ma nic ważniejszego niż chęć przetrwania.

Recenzja ukazała się na portalu Bestiariusz.pl